پلی فاژی یا هایپرفاژی، یک اصطلاح پزشکی است که به گرسنگی یا اشتهای بیش از حد اشاره دارد. همچنین منجر به انگیزه قوی برای پرخوری می شود و این می تواند منجر به اختلال پرخوری شود. افراد مبتلا به پلی فاژی ممکن است پس از خوردن مقدار زیادی غذا احساس سیری نکنند .بسیاری از مشکلات مختلف سلامتی می توانند باعث ایجاد پلی فاژی در فرد شوند، اما معمولاً پلی فاژی با دیابت ارتباط دارد.

پلی فاژی یکی از سه علامت اصلی است که ممکن است نشان دهنده ی دیابت باشد. دو علامت دیگر عبارتند از پلی دیپسی که به تشنگی بیش از حد اشاره دارد و پلی اوری یا تکرر ادرار است.

تشخیص و درمان پلی فاژی معمولاً به علت اصلی آن بستگی دارد. به عنوان مثال، اگر فرد مبتلا به دیابت باشد، ممکن است شامل مدیریت دیابت باشد.

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد پلی فاژی، از جمله اینکه چه چیزی می تواند باعث آن شود و چه زمانی افراد باید به دنبال کمک پزشکی باشند، ادامه مطلب را بخوانید.

پلی فاژی چیست؟

پلی فاژی گرسنگی بیش از حد یا افزایش اشتها را توصیف می کند. این می تواند منجر به انگیزه شدید برای مصرف مقادیر بیشتر غذا نسبت به افراد معمول شود.به عنوان مثال، زمانی که فردی دیابت کنترل نشده داشته باشد، ممکن است پلی فاژی رخ دهد. در این شرایط مقدار زیادی قند یا گلوکز در خون انباشته می شود و فرد متعاقباً آن را از طریق ادرار دفع می کند. بدین ترتیب، فرد انرژی ناشی از متابولیسم شکر را از دست می دهد. بنابراین، فرد گرسنگی شدید را تجربه می کند و برای جبران قند از دست رفته، غذای زیادی می خورد.

پلی فاژی ممکن است با پلی دیپسی در فرد مبتلا به دیابت ارتباط داشته باشد. پلی دیپسی به معنای نوشیدن بیش از حد مایعات است. از آنجایی که کلیه ها ادرار بیشتری برای خلاص شدن از شر قند خون تولید می کنند، فرد تشنه می شود و نیاز به نوشیدن آب بیشتر از حد معمول دارد.

شرایط مختلفی وجود دارد که می تواند باعث پلی فاژی شود.

علل

پلی فاژی می تواند به عنوان نشانه ای از چندین وضعیت پزشکی مربوط به سلامت روانی و جسمی ظاهر شود.

1.     دیابت

دیابت انواع مختلفی دارد، از جمله دیابت نوع 1 و نوع 2.

دیابت نوع 1 یک بیماری خودایمنی است که بدن را از تولید انسولین به طور کامل باز می دارد. برعکس، دیابت نوع 2 به مقاومت به انسولین اشاره دارد، به این معنی که سلول های بدن پاسخ معمولی به انسولین نمی دهند. انسولین هورمونی است که به تنظیم قند خون کمک می کند. در دیابت نوع 2، لوزالمعده برای تولید انسولین بیشتر سخت‌تر کار می‌کند، اما در نهایت تولید آن متوقف می‌شود.

انسولین برای بقا ضروری است زیرا به قند خون اجازه می دهد تا وارد سلول های بدن شود که به این ماده به عنوان منبع انرژی نیاز دارند. بدون سطح کافی انسولین، قند اضافی در خون باقی می ماند. با گذشت زمان، این می تواند به بیماری های قلبی، کلیوی و چشمی منجر شود.

به غیر از پلی فاژی، سایر علائم دیابت عبارتند از:

·        ادرار زیاد، اغلب در شب

·        تشنگی شدید

·        کاهش وزن ناخواسته

·        تاری دید

·        بی حسی یا گزگز در دست ها یا پاها

·        خستگی مفرط

·        ترمیم آهسته زخم

·        ابتلا به عفونت های بیشتر از حد معمول

دیابت نوع 1 همچنین ممکن است باعث تهوع، استفراغ یا درد معده شود.

2.  هیپوگلایسمی

هیپوگلایسمی یعنی قند خون پایین.به گفته مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها(CDC)، زمانی که قند خون به زیر 70 میلی گرم در دسی لیتر می رسد، پزشکان آن را هیپوگلایسمی می نامند. به طور معمول، سطح قند خون در طول روز در نوسان است.افراد مبتلا به دیابت نوع 1 بیشتر در معرض هیپوگلایسمی هستند، اما همه افراد به قند خون پایین به یک شکل واکنش نشان نمی دهند.

دانستن علائم هیپوگلایسمی بسیار مهم است. بدون مداخله ی به موقع و درمان، این حادثه می تواند منجر به عواقب جدی برای سلامتی شود.برخی از علائم هیپوگلایسمی عبارتند از:

·        ضربان قلب سریع

·        لرزیدن

·        تعریق

·        عصبی بودن یا اضطراب

·        تحریک پذیری یا گیجی

·        سرگیجه

·        گرسنگی

 

3.     پرکاری تیروئید

تیروئید غده ای پروانه ای شکل در داخل گردن است که هورمون های تیروئیدی را تولید می کند و این هورمونها متابولیسم را تنظیم می کنند. متابولیسم به نحوه تبدیل غذا و نوشیدنی توسط بدن شخص به انرژی اشاره دارد. بنابراین هورمونهای تیروئید می تواند بر تمام اندام ها و فرآیندهای مختلف بدن تأثیر بگذارد.

پرکاری تیروئید زمانی رخ می دهد که تیروئید بیش از حد هورمون تولید کند که می تواند باعث پاسخ غیر معمول و افزایش متابولیسم شود. بدون درمان، می تواند باعث مشکلات سلامتی جدی شود، از جمله:

·        لخته شدن خون

·        سکته

·        افتالموپاتی گریوز، یک بیماری چشمی

·        پوکی استخوان، یا استخوان های ضعیف

·        مشکلات عضلانی

·        اختلال در سیکل باروری قاعدگی

·        مشکلات باروری

علائم پرکاری تیروئید ممکن است شامل موارد زیر نیز باشد:

·        کاهش وزن با وجود افزایش اشتها

·        ضربان قلب سریع یا نامنظم

·        تحریک پذیری

·        مشکل خواب

·        خستگی

·        لرزش دست ها، ضعف عضلانی

·        تعریق یا مشکل در تحمل گرما

·        حرکات مکرر روده

·        تورم گردن که گواتر نامیده می شود.

سندرم پیش از قاعدگی

سندرم پیش از قاعدگی(PMS) معمولاً بین تخمک گذاری و شروع چرخه قاعدگی بعدی رخ می دهد. علائم ممکن است برای برخی افراد شدید باشد، اما برخی دیگر ممکن است علائمی نداشته باشد یا فقط علائم خفیفی داشته باشد. کاهش چشمگیر استروژن و پروژسترون به دنبال تخمک گذاری ممکن است باعث PMSشود.

برخی از علائم PMSعبارتند از:

·        گرفتگی

·        سردرد

·        سینه های متورم یا حساس

·        مشکلات گوارشی، مانند یبوست، اسهال، یا نفخ

·        دست و پا چلفتگی

·        تحمل کمتر سر و صدا یا نور

·        خستگی

·        تحریک پذیری

·        تغییرات اشتها یا تمایل زیاد به غذاهای خاص

·        مشکل در تمرکز یا به خاطر سپردن چیزها

·        اضطراب

·        تغییرات خلق و خوی

·        از دست دادن علاقه به رابطه جنسی

 

4.     اختلال پرخوری

پرخوری می‌تواند باعث شود که فرد در مدت زمان کوتاهی مقدار زیادی غذا بخورد و ممکن است احساس کند نمی‌تواند چیزی را که می‌خورد یا مقدار آن را کنترل کند. داشتن اختلال پرخوری به این معنی است که فرد به دلیل پرخوری دچار ناراحتی می شود.

خوردن مقادیر زیاد غذا لزوماً نشانه اختلال نیست. با این حال، اگر فردی حداقل یک بار در هفته به مدت 3 ماه پرخوری کند و کنترلی بر غذا خوردن خود نداشته باشد، ممکن است دچار اختلال پرخوری شود. اگر فردی نگران این است که او یا کسی که می شناسد ممکن است این بیماری را داشته باشد، مهم است که با پزشک صحبت کنید.

برخی از علائم اختلال پرخوری عبارتند از:

·        خوردن مقدار زیادی غذا در مدت زمان کوتاه، مثلاً در عرض 2 ساعت

·        احساس عدم کنترل بر غذا خوردن - برای مثال، اگر فردی نتواند غذا خوردن خود را متوقف کند یا نتواند کنترل کند که چه چیزی را بخورد یا چه مقدار غذا بخورد.

·        سریعتر از حد معمول غذا خوردن در طول «پرخوری»

·        غذا خوردن تا زمانی که به طور ناراحت کننده ای سیر شود

·        خوردن مقدار زیادی غذا حتی زمانی که گرسنه نمی باشد

·        به تنهایی غذا خوردن به دلیل خجالت در مورد مقدار غذایی که مصرف می کند.

 

5.     سایر شرایط

برخی دیگر از علل پلی فاژی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

·        شرایط سلامت روان، مانند افسردگی یا اضطراب

·        انواع خاصی از داروها، مانند کورتیکواستروئیدها

·        استرس

·        بولیمیا

·        شرایط پزشکی نادر، مانند سندرم پرادر ویلی و سندرم کلاین لوین

تشخیص

پلی فاژی می تواند نشان دهنده یک مشکل اساسی سلامت باشد. بنابراین، پزشک علائم دیگری را که ممکن است فرد تجربه کند و مدت زمانی که این وضعیت را تجربه کرده است، بررسی می کند. آنها همچنین ممکن است در مورد رژیم غذایی فرد، سوالاتی بپرسند.

پزشکان ممکن است موارد زیر را درخواست دهند:

·        آزمایشات عملکرد تیروئید برای ارزیابی عملکرد خوب تیروئید

·        آزمایشات قند خون برای ارزیابی اینکه آیا فردی دیابت یا بیماری دیگری دارد

·        آزمایشات دیگر برای رد سایر شرایط پزشکی

درمان

درمان پلی فاژی به علت اصلی آن بستگی دارد.

پزشکان ممکن است برای کمک به مدیریت شرایط فیزیکی، مانند دیابت یا پرکاری تیروئید، داروهایی را تجویز کنند و ایجاد تغییرات خاصی در سبک زندگی را توصیه نمایند.

اگر پلی فاژی یک فرد نشانه یک وضعیت سلامت روان باشد، پزشکان ممکن است افراد را به یک متخصص سلامت روان ارجاع دهند.

چه زمانی باید به دنبال کمک پزشکی باشید

اگر فردی دچار مشکل مداوم یا ناگهانی با افزایش اشتها شد، مهم است که با پزشک مشورت کند. احساس گرسنگی شدید به طور منظم ممکن است بر کیفیت زندگی فرد تأثیر منفی بگذارد.

پزشک ممکن است تشخیص دهد که فرد نیاز به آزمایش بیشتر یا نوع دیگری از مداخله پزشکی دارد. افرادی که علائم دیگری مانند تشنگی بیش از حد و ادرار بیش از حد را در کنار پلی فاژی تجربه می کنند، ممکن است نیاز به آزمایش دیابت داشته باشند.

خلاصه

فرد مبتلا به پلی فاژی می تواند گرسنگی شدید یا افزایش اشتها را تجربه کند. آنها ممکن است برای جبران این وضعیت، مقادیر بیش از حدی غذا مصرف کنند.

پلی فاژی می تواند نشانه دیابت یا بیماریهای دیگر باشد، از جمله: سندرم پیش از قاعدگی، پرکاری تیروئید و مسائل مربوط به سلامت روان باشد.

افرادی که به طور مرتب گرسنگی شدید را تجربه می کنند باید به دنبال مراقبت های پزشکی باشند.

کمک گرفتن برای یافتن علت اصلی مشکل می تواند به فرد کمک کند تا راه حلی برای مشکل خود پیدا کند. تشخیص و درمان به علت زمینه ای بستگی دارد.

منبع:

https://www.medicalnewstoday.com/articles/polyphagia#summary